Vriendelijk voor jezelf zijn klinkt als iets heel normaals. Toch hebben velen van ons daar moeite mee. Onze interne criticus is sterk. Juist op momenten dat we het toch al moeilijk hebben. Een ander die het moeilijk heeft geven we graag steun maar onszelf geven we hierbij eerder nog eens op de kop.

Ga maar na, we geven onszelf vaak op de kop als:
– we iets fout doen
– het niet gaat zoals we willen
– we ons niet goed voelen
… óók als het niet onze schuld is.
De prijs hiervan is verlies aan plezier en soms klachten als verbittering, piekeren, angst of somberheid. Dit hoeft niet altijd zo te zijn. Vriendelijkheid en mildheid kun je trainen.

zelfcompassie

In plaats van meedogenloos te oordelen en jezelf te bekritiseren voor allerlei tekortkomingen, betekent zelfcompassie dat je vriendelijk en begripvol bent tegenover je fouten en gebreken. Wie heeft er ooit gezegd dat je perfect moet zijn? In plaats van je leed te negeren, zeg je tegen jezelf: “Dit is iets waar ik het moeilijk mee heb. Hoe kan ik op dit moeilijke moment het beste mezelf troosten en voor mezelf zorgen?”
Je kunt natuurlijk wel proberen te veranderen zodat je gelukkiger en gezonder wordt, maar dat doe je omdat je om jezelf geeft; niet omdat je jezelf waardeloos en onacceptabel vindt.

Heel belangrijk is dat compassie voor jezelf betekent dat je je menselijkheid accepteert en respecteert. Dingen gaan niet altijd zoals je zou willen. Je komt frustratie tegen, verlies, je maakt fouten, je loopt tegen je eigen grenzen aan, je voldoet niet aan je eigen idealen. Dit is de menselijke conditie: een realiteit die we allemaal met elkaar delen. Hoe meer je je hart openstelt voor die realiteit, in plaats van er tegen te vechten, des te meer zal je in staat zijn compassie voor jezelf te voelen en voor al je medemensen.

Alles goed en wel maar hoe dóé je dat nou, zelfcompassie beoefenen? Hiervoor komt Kristin Neff, schrijfster van het boek zelfcompassie, te hulp met een functionele definitie. Volgens haar beoefenen we zelfcompassie, als bij het omgaan met pijn en lijden drie componenten samen gaan nl.: vriendelijkheid, het besef dat ons lijden deel uitmaakt van een grotere menselijke ervaring en mindfulness. Hieronder zal ik ze kort bespreken.

Vriendelijk

Vriendelijk is de basis van compassie. Er komt vriendelijkheid en zachtmoedigheid naar boven, omdat er pijn en hardheid is. Als een tegengif, een balsem op de wond. Het probleem los je niet op maar je verzacht het wel. Het is de natuurlijke neiging die bij een ouder opkomt als het zijn zieke kind opneemt: de ouder weet dat de koorts niet weggaat maar door de koestering hoopt de ouder wel dat het kind zich iets beter voelt. In plaats van dat je kritiek naar jezelf uit, ben je vriendelijk voor jezelf.

Gedeelde menselijkheid

Frustraties dat de dingen niet zijn zoals je wilde, gaan vaak samen met een irrationeel maar hardnekkig gevoel van isolement – alsof je de enige bent die het moeilijk heeft of die fouten maakt. Alle mensen lijden echter wel eens.
Jezelf eraan te herinneren dat iedereen lijden kent en talloze mensen de vorm van lijden die wij thans ervaren, biedt enorme verlichting. Tenslotte gaat het er om te erkennen dat we allemaal onvolmaakte, breekbare mensen zijn, zegt Kristin Neff.
De definitie van ‘humaan’ (menselijk) zijn betekent zelfs dat je sterfelijk, kwetsbaar en onvolmaakt bent.

Dus in plaats van te denken dat dit ‘mij’ alleen overkomt, erkennen dat leed en onvolkomenheden een deel zijn van de menselijke ervaring die we allen delen

Mindfulness

Zelfcompassie betekent dat je negatieve emoties op een gebalanceerde manier benadert, zodat ze niet worden onderdrukt maar ook niet worden overdreven. Iemand met zelfcompassie is bereid om de eigen negatieve gevoelens en gedachten met openheid en helderheid te bekijken; er de aandacht op te richten zonder zich erin te verliezen. Mindfulness is een niet-oordelende, beschouwende bewustzijnstoestand, waarin je je eigen gedachten en gevoelens bekijkt zoals ze zijn, zonder ze te onderdrukken of te veranderen. Als je je pijn negeert, kun je geen compassie hebben. Tegelijkertijd vereist mindfulness dat je je niet identificeert met je gevoelens en gedachten en je er niet door laat opslokken

Tips

Warm en liefdevol oordelen over jezelf is te leren. Tips voor het vergroten van je zelfcompassie:

• Als je merkt dat je neerbuigend over jezelf denkt, probeer de toon van je conversatie te veranderen. Doe alsof je het hebt tegen een goede vriendin, die zou je ook niet afsnauwen om haar zogenaamde fouten.
• Bedenk je eigen zelfcompassie mantra. Op momenten dat je het zwaar hebt met jezelf, maak je je eigen variatie op deze drie zinnen: Dit is een moment van lijden. Lijden hoort bij het leven. Moge ik hier en nu aardig voor mezelf zijn.
• Aai of omhels jezelf wanneer je hard voor jezelf bent. De aanraking zorgt voor onmiddellijke aanmaak van oxytocine, die de stress verdrijft.

Denk je dat zelfcompassie jou kan helpen?
Welke invloed heeft het op je leven als je meer zelfcompassie zou ontwikkelen?
Welke invloed zou dit hebben op het leven van de mensen van wie je houdt?

Wil jij ontdekken wat coaching bij Coach Dekkers jou te bieden heeft?